بدتر از همه، رژۀ اشرافیتی است که بچههای برخی آقایان در خیابانها راه انداختهاند؛ سوار ماشینهای چند میلیاردی میشوند و گاز میدهند. آنوقت آن بچۀ محروم متعلق به گروه NEET حسرت آن را میخورد؛ سرخورده میشود و به سمت جرم و جنایت میرود
نگاهی اقتصادی به مسئلۀ NEET، چرایی شکلگیری و خاستگاههای آن در گفتوگو با حسین راغفر
گفتوگوکننده
او کیست؟
حسین راغفر استاد شناخته شدۀ دانشگاه الزهرا است که نام او با مسائل فقر و توسعه گره خورده؛ راغفر از معدود اقتصاددانان ایرانی است که همواره دربارۀ مسئلۀ توسعه، فقر و شوکهای ارزی در ایران موضع داشته است. در دستهبندی جریانات اقتصادی در ایران، نام راغفر را در میان اقتصاددانان نهادگرا قرار میدهند.
چرا سراغ او رفتیم؟
حسین راغفر در انگلستان تحصیل کرده یعنی کشوری که خاستگاه مفهوم NEET است. علاوه بر این، او به سبب مطالعۀ فراوان درخصوص مسئلۀ فقر و بیکاری آشنایی خوبی با پیشینۀ ادبیات بحث دارد و به همین دلیل در حوزۀ اقتصاد، از معدود افرادی است که میتوان در خصوص این مفهوم با او به گفتوگو نشست.
برای گفتوگو با او چه محورهایی مدنظر داشتیم؟
مشخصاً آشنایی با پیشینه و تاریخچۀ بحث، اولین محور گفتوگوی ما با دکتر حسین راغفر بود. بحث از خاستگاه و پیشینه، امکان گفتوگو در خصوص چرایی شکلگیریِ این قشر اجتماعی را فراهم کرد، پس از طرح بحث در سطح جهانی، به دلایل شکلگیری این قشر اجتماعی در ایران پرداختیم. در نهایت از او خواستیم تا برای حل این مشکل چارهجویی کند.
پیشنهاد سیاستی
حسین راغفر اعتقاد دارد که ما برای گذار از این وضعیت نیاز داریم تا ابتدا به قانون اساسی رجوع کنیم. بازگشت به قانون اساسی به باور او مهمترین رجعت جمعی و سیاستی است که با ظرفیتهای خود میتواند راهی برای خروج از وضعیت پیشآمده در اختیار ما بگذارد. پس از بحث از قانون اساسی، او اعتقاد دارد یکی از مهمترین دلایل پدید آمدن جمعیت NEET در جهان و ایران مسئلۀ امکانات و به صورت خاص آموزش است؛ لذا در ابتدا باید آموزش و سپس بهداشت به صورت گسترده در اختیار مردم قرار گیرد. راغفر البته به ناتوانی دولت در گسترده کردن این چتر حمایتی درسراسر کشور اذعان دارد، اما در عین حال تاکید میکند که باید لااقل این شرایط را در مناطق و گسلهای ناآرامی و محرومیت در کشور فراهم کنیم. بدین معنا که برای فائق آمدن بر این شرایط، ابتدا باید در مناطق محروم کشور و با کمک نهادهای غیردولتی به سمت رایگان کردن زیرساختها حرکت کنیم و همین بستر در میانمدت مهمترین اقدام برای کنترل جمعیت NEET و در نهایت کاستن از مشکلات اجتماعی ناشی از آن است.
برای مقدمه بفرمایید که شاخص NEET در اقتصاد چه شاخصی است و چه میزان این شاخص مورد توجه بوده است؟
بحث NEET ابتدا در انگلستان مطرح شد و علت آن هم ارتباط بین آموزش و اشتغال بود تا به افرادی که نمیتوانند شغل مناسبی پیدا کنند کمک شود. این افراد هیچ نوع مهارتی نیاموخته بودند. البته ممکن بود افرادی مدرسه نرفته باشند ولی برخی مهارتهای فنی را آموخته باشند و بتوانند از طریق آن مهارتها شغل مناسبی برای مشارکت در تولید محصول اجتماعی دست و پا کنند؛ طبیعتا این افراد جزو NEET ها به حساب نمیآمدند.
نگرانی دربارۀ NEET ها، نگرانی بسیار جدیای است، چرا که بسیاری از ناهنجاریهای اجتماعی در کشورهای صنعتی و بسیاری از ناآرامیها (و به تعبیری بنیانهای بیثباتی اجتماعی و سیاسی) در کشورهای در حال توسعه به این دسته از افراد بر میگردد که نوعاً جوان هستند. در اوایل دهۀ 1970 در آمریکای لاتین، شیلی، اروگوئه، مکزیک، آرژانتین و برزیل، بستهای را اجرا کردند که با عنوان سیاستهای تعدیل ساختاری در دنیا مطرح شده بود. این بسته برای این بود که ادارۀ اقتصاد جامعه، از مدل مبتنی بر حمایتهای دولتی به مدل واگذاری به بازار یا مدیریت بازار منتقل شود. بهانۀ اجرای آن هم این بود که چون مثلاً مکزیک نمیتواند بدهیهایش را بدهد، پس باید مداخلاتش را در اقتصاد کم کند و اجازه دهد بخش خصوصی فعالیت کند تا هزینههای دولت کم شود.
برای مطالعه ادامه این مطلب باید آن را خریداری کنید
سبد خرید شما در حال حاضر خالی است.