برخی از تحلیلها خبر از گردش 100 هزار میلیارد تومانی اقتصاد قمار در سال 99 میدهد که بیش از 2 میلیارد دلار از داراییهای مردم ایران را از کشور خارج کرده است
تاملی بر چرایی میل به قمار در ایران با استفاده از نماگرهای اقتصادی
دانشآموختۀ روابط بینالملل و پژوهشگر اقتصاد
در سالهای اخیر شاهد افزایش چشمگیر فعالیت سایتهای قمار و تبلیغات آنها در فضای شبکههای اجتماعی هستیم. سایتهای قمار و شرطبندی در حال تبدیلشدن به یک مسئلۀ تکراری و طبیعی هستند. تولید بالای محتوا در این حوزه و عدمتغییر سازوکارهای قانونی و نظارتی به عادیشدن «اقتصاد قمار» در میان ایرانیان کمک کرده است. همچنین «شرایط اقتصادی»، «محدودیت در بازارهای سرمایهگذاری» و «تغییرات فرهنگی جهانی» به رشد روزافزون جذابیت کسب درآمد سریع و هنگفت در میان جوانان و نوجوانان کمک کرده و اقتصاد قمار به یک راه میانبر برای رسیدن به آروزهای مالی تبدیل شده است.
اقتصاد رفتاری قمار
پرسش اولیه در مواجه با پدیدۀ قمار این است که چرا قمار میکنیم؟ هرچند تفاوتهای متعددی در مدلهای رفتاری بازیگران قمار مشاهده میشود؛ اما در حقیقت اغلب آنها بر اساس «انتخاب عقلانی» آحاد اقتصادی قابل توصیف است. منظور از عقلانی بودن این است که این انتخاب براساس منافع و هزینههای قابللمس گرفته شده است و نمیتوان تنها از منظر اجتماعی، روانشناسانه و یا فرهنگی آن را توصیف کرد. انگیزۀ بازیگران اقتصادی (در اینجا جامعۀ هدف قمار) در انتخاب یک گزینه، بهرهمندی از سود و کسب رضایت حداکثری در مقابل سایر انتخابهای در دسترس است. اقتصاد متعارف از انسان ایدهآل انتظار دارد تا همیشه «عقلانی» عمل کند و او را محاسبهگر توصیف میکند؛ اما اقتصاد رفتاری، انسان را موجودی با «عقلانیت محدود» در نظر میگیرد که انتخابهایش با میانبرهای ذهنی و خطاهای تصمیمگیری همراه است. صنعت قمار بر پایۀ همین اصل بنا شده است و با تکیه بر تلاش ابژه برای رویگردانی از ضرر، از انسان محاسبهگر انتظار دارد تا بخشی از درآمد خود را برای پرهیز از «ناشناختهها» از دست بدهد. از این رو، صنعت قمار در کشورهایی با اقتصادهای پیشبینیناپذیر، درگیر با تنشهای سیاسی و امنیتی، تداوم نرخ رشد منفی، و با جمعیت جوان توسعه پیدا میکند. برخی مطالعات رفتارشناسی اقتصادی نشان میدهد که تمایل به مشارکت در قمار در شرایط رکودی افزایش مییابد و جذابیت آن در این است که ذهن انسان این فعالیت را اساسا ضدرکود میبیند و آن را راه میانبری برای فرار از وضعیت بیثبات تحلیل میکند. جذابیت قمار مبتنی بر مقایسۀ فرصت-هزینه آن با «ارزش انتظاری» در سایر انتخابهای متعارف است.
برای مطالعه ادامه این مطلب باید آن را خریداری کنید