یافتن اضلاعی میان سه رأس هالیوود، قمار و اسطورهشناسی فرهنگ آمریکا کار چندان سختی نیست. هالیوود کارخانۀ بزرگ اسطورهسازی است و قمار شیوهای وسوسهانگیز برای پولدارشدنی آسان است.
پیوند قمار و اسطورۀ مرز در سینمای هالیوود
پژوهشگر سینما
«لویی مال»، فیلمساز فرانسوی، دربارۀ، فیلم آتلانتیک سیتی (1980) و درونمایۀ قماربازی در آن میگوید: این فیلم استعارهای است از آمریکای قرن بیستم؛ سرزمین شانس و بختیاری و فرصتهای آنی. آتلانتیک سیتی فیلمی تمام و کمال دربارۀ قماربازی نیست؛ بلکه به ارتباط غیرممکن میانِ «سالی»، زنی کارتپخشکن (در میز قمار) با بازی سوزان ساراندن، نمادِ آینده و «لو»، گنگستری بازنشسته، با بازی برت لنکستر، که نمادی از گذشته است، میپردازد. در این فیلم، قمار قانونی بازنمایی امیدی برای بازسازی جامعۀ آمریکا در دوران گذار (دهۀ 1970) است؛ پس از آنکه رویای آمریکایی بهشکلی بازگشتناپذیر بهواسطۀ حملات کانترکالچر در یک دهه قبل به چالش کشیده شده است.
استعارۀ قمار خیلی زود توسط فیلمها بهکار گرفته شد؛ چرا که به واسطۀ بالقوگیاش در «تغییر یکبارۀ زندگی» حاوی مفاهیم منحصر به فردی بود: امکان تغییر آنی و یکبارۀ زندگی فردی بهواسطه روی خوش نشاندادن بخت (برای نمونه فیلمهای لاتاری)، یا باختن زندگی بهواسطۀ اعتیاد به قمار یا بالاآوردن بدهیها (درامهای قماربازی).
جغرافیای منحصربهفرد سینسیتی، تحققی عینی از رویای آمریکایی بود که از زنده باد لاسوگاس (1964) تا ترک لاسوگاس (1995) این ابرشهر ِغرق در نور و نئون، به یک معنا بهعنوان استعارهای از تغییراتِ تاریخی و اجتماعی آمریکا بهکار گرفته شد.
یافتن اضلاعی میان سه رأس هالیوود، قمار و اسطورهشناسی فرهنگ آمریکا، کار چندان سختی نیست. هالیوود کارخانۀ بزرگ اسطورهسازی است و قمار شیوهای وسوسهانگیز برای پولدارشدنی آسان است. فیگور قمارباز در بسیاری از ژانرهای مختلف بهمثابه فردی پاکباز، باهوش یا شکستخورده به کار گرفته شده است. اگرچه قمار و قماربازی در قرن هفدهم و با ورود استعمارگران اروپایی به آمریکا رونق یافت، اما پیش از آن نیز کمابیش میان بومیان آمریکایی وجود داشته است. یکی از مهمترین این اسطورهها که پیوندی ذاتی با قماربازی دارد، اسطورۀ «مرز» و «سرحدات» است. این اسطوره با میل به کشف و تسخیر سرزمینهای جدید به منظور سلطه بر آن گره خورده و از هستههای مرکزی رویای آمریکایی است. یکی از فیگورهای شمایلی اسطورۀ مرز، قمارباز است. پایهگذاری امریکا، از «خرید لوئیزیانا» تا «جویندگان طلا در کالیفرنیا»، همگی برپایۀ قماری بزرگ صورت گرفته است. به یک معنا، غرب آمریکا از دید ذهنیت و تخیل عامه همواره سرزمینی با امکانهای نامحدود، وسعت، شکوه و بخشی آرمانی برای برساختن نمایش ملی آزادی، برابری و جستوجوی خوشبختی بوده است.
یکی از شیوههای بیان این اسطوره در سینمای ژانر وسترن بوده است که در طول تاریخ معاصر تأثیری بسیار بر ناخودآگاه جمعی و فرهنگ آمریکا گذاشته است. در بیشتر فیلمهای وسترن، اسطورۀ مرز و قماربازی (اغلب بازی پوکر) نقشی کلیدی دارد. پرداختن به دو وسترن نمونهای: کلمنتاین محبوب من (جان فورد، 1946) و مک کیب و خانم میلر (رابرت آلتمن، 1971) بهعنوان مطالعات موردی میتواند درخصوص نقش قماربازی بر شکلگیری اسطورۀ مرز آمریکایی و واسازی آن راهگشا باشد.
برای مطالعه ادامه این مطلب باید آن را خریداری کنید
سبد خرید شما در حال حاضر خالی است.