برای بررسی گروه NEET از منظر روانشناختی باید نخست بزرگ ترین و مهم ترین وظیفه نوجوانی را بیان کرد و برای شرح این دوره هم باید به دوران کودکی نظر داشت. معمولاً شخصیت کودک حاصل تربیت والدین است و انتخاب‌هایش هم تحت تأثیر سبک زندگی والدین قرار دارد، حتی نظام اخلاقی کودک و ارزش‌هایش هم به پیروی از والدین شکل می‌گیرد. در میان نظریه‌های مربوط به رشد اخلاقی در روان‌شناسی، «کلبرگ» طبق پژوهش‌های که در مورد کودکان انجام داده، بیان می‌کند که کودکان ارزش‌های خود را بیشتر بر پایۀ تشویق و تنبیهی که از سوی والدین صورت می‌گیرد، انتخاب می‌کنند؛ یعنی سبک زندگی آن‌ها به پیروی از سبک زندگی والدین شکل می‌گیرد.

در نوجوانی یک اتفاق جدیدی می‌افتد، اینکه نوجوان شروع می‌کند به تعریف دوبارۀ سبک زندگی و ارزش‌هایش؛ و در این تعریف جدید، آن چیزی را که خود قبول دارد مورد بررسی و کاوش قرار می‌دهد. در این روند که به شکل‌گیری هویت نوجوان می‌انجامد دو عامل مهم است: عامل اکتشاف و تعهد. تأثیر این دو عامل در شکل‌گیری هویت نوجوان در نظریۀ مارسیا بررسی شده است. من می‌خواهم اینجا یک پاورقی به نظریۀ او بزنم. اکتشاف حاصل کنجکاوی است که یک غریزۀ بشری است. بشر از وقتی به دنیا می‌آید در کشف و جست‌وجوی نادانسته‌هاست و به تبع این مسئله، فکر می‌کنم اکتشاف نوجوان یک جنبۀ غریزی‌تری دارد. البته که مؤلفه‌هایی چون تربیت، ایجاد یک محیط مناسب برای کاوش و تشویق به کاوش، جنبۀ غریزی را تقویت می‌کند، ولی جنبۀ غریزی این امر پررنگ‌تر است.

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم نوجوانان، هیجان‌پذیری و خطرپذیری است. عامل کنجکاوی -که از آن بحث شد- باعث می‌شود نوجوان به دنبال تازه‌ها و کشف آن‌ها برود، در جایگاه‌های مختلف قرار گیرد و تمایل داشته باشد که بخواهد چیزهای نویی را کشف کند. در فرایند اکتشاف، هیجان‌پذیری وقتی در کنار کنجکاوی قرار می‌گیرد موجب می‌شود نوجوان این آمادگی را داشته باشد که مدام خود را در جایگاه نو و شغل‌های نو و در رشتۀ تحصیلی نو ببیند.