در ادبیات داستانی و در مواجهه با مضمون قمار، به‌صورتکلی با سه تیپ شخصیتی مواجهیم:

1. کاراکترهایی که خستگی‌ناپذیرند. آن‌ها هیچ‌گاه از قمار دست نمی‌کشند و تا جان در بدن دارند قمار می‌کنند. قمار برای آن‌ها بُرد و باخت ندارد. آن‌ها به‌شدت به این کار اعتیاد پیدا کرده‌اند و تمام دارایی ایشان در آتش قمار می‌سوزد. با هر باختی، مدتی تأمل می‌کنند و دوباره قمار را از سر می‌گیرند.
2. کاراکترهایی که مدت اندکی از زندگانی خود را به قمار می‌پردازند. آن‌ها بعد از چند باخت پیاپی و یا چند بُرد که بتواند پاسخگوی نیازهای آن‌ها باشد، از قمار دست می‌کشند. این تیپ‌های شخصیتی اغلب محتاط هستند و خودشان را درگیر عوامل ریسک نمی‌کنند.
3. کاراکترهایی که تنها در یک موقعیت مکانی و زمانی به قمار مشغول‌اند و در دیگر موقعیت‌ها صحبتی از قمار نمی‌کنند. به روایتی، همه‌چیز در همان موقعیتی که در آن قمار کردند رها می‌شود و تأثیر و تأثری به‌واسطۀ عمل قمار در روال داستان نمی‌بینیم. راوی یا نویسنده، قمارکردن را امری کوچک در شخصیت کاراکتر می‌پندارد و ما در ادامۀ کتاب هیچ ردی از قمارکردنِ کاراکتر موردنظر مشاهده نمی‌کنیم.

با همین سه تیپ شخصیتی می‌توانیم نگاهی داشته باشیم به مهم‌ترین آثار ادبی که مضمون اصلی یا کاراکتر آن‌ها قمار یا قمارباز است.

بنماند هیچش الا، هوس قماربازی!

«ابتدا همه‌چیز به نظرم خیلی کثیف می‌رسید. اخلاقاً پلید و سیاه. منظورم ابداً ده‌ها و صدها پول‌جویِ بی‌قراری نیست که دور میز رولت جمع می‌شوند. من در میل مردم به بردنِ هرچه سریع‌تر پول هیچ‌چیز ناپاکی نمی‌بینم.» این‌ها تک‌گویی‌های آلکسی ایوانوویچ در کتاب قمارباز اثر فئودور داستایفسکی است. او راوی اول شخص داستان است. به قول خودش، نجیب‌زاده است و شغل آموزگاری دارد و دانشگاه رفته است. قمار می‌کند و به شانس خودش در قمار اعتقاد راسخ دارد. مدام در اندیشۀ قمار است و آن را تنها راه محقق‌شدن آرزوهایش می‌داند.