زندگی شهری امکان اشتغال خانوادگی را از بین برده است

در خصوص دسته‌بندی و پراکندگی این گروه، می‌توان گفت بازارکار در ایران به شکل یکنواختی پراکنده نشده است؛ یعنی در شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها که مراکز صنعتی و اقتصادی کشور هستند -به خصوص در پایتخت- ظرفیت بیشتری برای جذب نیروی کار وجود دارد و هم مدارس و هم دانشگاه‌‌ها تراکم بیشتری دارند و هر چه از مرکز و شهرهای بزرگ دورتر می‌شوید، بازار کار و ساختار آموزش ضعیف‌‌تر می‌شود.

می‌توان این شرایط را به موضوع NEET ارتباط داد، به این صورت که در مناطق محروم‌‌تر قطعاً نسبت جمعیت NEET به کل جوانان افزایش چشمگیری دارد. این امر خصوصاً برای خانم‌‌ها جدی‌تر خواهد بود. زیرا هرچه از کلانشهرها و مناطق اقتصادی و صنعتی کشور فاصله بگیرید و به سمت مناطق کمتر توسعه‌‌یافته حرکت کنید، محدودیت‌‌هایی که برخی از هنجارها برای خانم‌‌ها ایجاد می‌‌کند به شکل مضاعفی بیشتر می‌‌شود.

البته باید در اینجا به یک نکته توجه داشت، هرچند در بخش‌‌های سنتی‌‌تر که فعالیت غالب آنها کشاورزی است، ظرفیت کارخانجات، ادارات و شرکت‌‌ها برای جذب نیرو کمتر می‌‌شود، اما شیوۀ تولید در کشاورزی به گونه‌‌ای است که آدم‌‌ها بیکار نمی‌‌مانند و این جنبۀ مثبت قضیه است.

عموماً در شیوۀ تولید کشاورزی یا دامداری واحد تولید، خانوار است؛ یعنی اعضای یک خانواده به صورت جمعی بخش‌‌های مختلف آن کار را بر عهده دارند. اگر یک دخترخانم جوان عضو یک خانوادۀ کشاورز باشد، بیکار -به معنای این که کاری برای انجام دادن نداشته باشد- نخواهد ماند. چون خواسته یا ناخواسته به عنوان یک نیروی کار در کشاورزی، دامداری یا مشتقات آن مثل تولید لبنیات یا نگهداری از دام‌‌های کوچک، قالیبافی و … مشارکت می‌کند. تنها نکته‌‌ای که در اینجا وجود دارد بحث درآمد است. در اقتصادِ خانواده‌‌مبنا، معمولاً به اعضای خانواده که در تولید درآمد مشارکت می‌کنند حقوقی پرداخت نمی‌شود. از این جهت، می‌توان گفت این یک اشتغال مولد برای فرد نیست اما این حسن را دارد که فرد در ساختار سنتی هرگز بیکار نمی‌ماند.

طبیعی است که آدم‌‌ها نمی‌توانند بیکار بنشینند، ولی زندگی شهری این امکان را به فرد نمی‌‌دهد که در کنار پدر و یا مادر به شغل آنها مشغول باشد. یعنی اگر پدر شما کارمند باشد شما لیسانس که بگیرید نمی‌توانید کار پدر را داشته باشید. ولی در شغل کشاورزی می‌توانید این کار را انجام دهید. به همین خاطر است که در مناطق شهری اگر چه ظرفیت جذب نیروی کار بالاتر است، ولی در مقابل افراد در یافتن شغل، تنهاتر هستند.