در زمینۀ شرطبندی آنلاین، ساختار سیاستگذاری ایران همواره با مشکل بازیگران غایب روبهرو بوده و تقلیل برخورد باعث میشود تا این مسئله به صورت ریشهای فهم و برای حل آن کوشش نشود
مسئلۀ بازیگر غایب و اکوسیستم BET در ایران
سید محمدرضا دادگستر
دانشآموختۀ سیاستگذاری عمومی
قمار و شرطبندی آنلاین همزمان با رونق گرفتن اینترنت در اوایل دهۀ 90 میلادی پدیدار شد. به دلیل محدودیتهای موجود در آن دوره، سایتهای قمار ابتدا در جزایر آنتیگوا و باربودا در دریای کارائیب مستقر شدند. پس از گذشت مدتی از راهاندازی کازینوهای آنلاین، اولین سایت شرطبندی مسابقات ورزشی در سال 1996 با نام اینترتاپز ایجاد شد. این صنعت در طول دهههای 2000 و 2010 تبدیل به صنعتی سودآور در جهان شد.
در ایران، طبق شرع مقدس و نظر فقهای تشیع، قمار و شرطبندی حرمت شرعی دارد. با این حال، هم در دورۀ پیش از انقلاب و هم در دورۀ پس از انقلاب بخشهایی از جامعۀ ایرانی قمار را به عنوان یک سرگرمی پذیرفتهاند. در دورۀ پهلوی و طی فرآیند تشکیل دولت مدرن در ایران، کازینوهای معروفی در تهران و شهرهایی نظیر آبعلی، بابلسر، کیش و… فعالیت میکردند. همچنین مسابقات بختآزمایی نیز به راه افتاد که بلیتهای آن در سطح گسترده به فروش میرسید و برندگان مبالغ کلانی را میبردند. در دورۀ پس از انقلاب نیز قمارخانهها ابتدا خانگی و مخفیانه و سپس در قالب سایتهای شرطبندی آنلاین فعالیت میکنند. سیاست جنایی ایران در زمینۀ جرمانگاری این بزه با فراز و نشیبهایی در طول تاریخ همراه بوده است.
در حال حاضر، طبق مواد 705 تا 711 قانون مجازات اسلامی، انجام قمار، خرید و فروش آلات آن و تأسیس قمارخانه، جرمانگاری شده و مشمول مجازات از یک تا شش ماه حبس و یا تا 74 ضربه شلاق است.
اولین بار که قانونگذار ایرانی عبارت قمار را در متن قانون به کار برد، یک سال پس از امضای فرمان مشروطیت و ذیل قانون «تشکیل ایالات و ولایات و دستورالعمل حکام» مصوب 1286 بود، که در آن بر «مراقبت مخصوص در قلعوقمع چیزهایی که موجب فساد اخلاقی اهالی میشود از قبیل قمارخانهها و غیره» توسط حکام تأکید شده بود. با این حال، صرفاً بر وظیفۀ نظارتی مقامات محلی در این قانون تاکید شد و انجام قمار جرمانگاری نشد. جرمانگاری این بزه برای اولینبار در اثنای تصویب قانون مجازات عمومی (مصوب 1304) اتفاق افتاد که در مادۀ 43 اشتغال علنی به قماربازی با حبس تا شش ماه جرمانگاری شد. در اصلاح ماده 275 این قانون در سال 1328، برای دایر کردن قمارخانه و خدمت در آن نیز مجازات حبس در نظر گرفته شد. با این حال، بدون همراهی دستگاههای اجرایی در دورۀ پهلوی دوم برخوردی با این مسئله صورت نمیگرفت و قمارخانهها آزادانه در سرتاسر کشور فعالیت میکردند.
جرم قمار پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان یکی از سنگینترین جرایم در نظر گرفته شد و مخالفت با آن در سطح جامعه و دستگاه حکومتی باعث شد تا ذیل اصل 49 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، درآمدهای حاصل از قمار نیز در کنار درآمدهای حاصل از ربا، رشوه، غصب و سرقت به عنوان درآمد نامشروع شناخته شود. با این حال، بلافاصله بعد از انقلاب قماربازی و شرطبندی به عنوان جرم اعلام نشد. حدود پنج سال بعد از پیروزی انقلاب و در سال 62، قماربازی در قانون مجازات اسلامی جرمانگاری و برای انجام آن به صورت علنی بین 11 روز تا 6 ماه حبس در نظر گرفته شد. در اصلاح قانون در سال 75 نیز هم مجازاتها تشدید شدند و هم سعی شد تا با افزودن عناوین مجرمانۀ جدید، بازدارندگی بیشتری ایجاد شود.
برای مطالعه ادامه این مطلب باید آن را خریداری کنید
سبد خرید شما در حال حاضر خالی است.